Αντιπρόεδρος του ΕΔΣΝΑ εναντίον ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ και στο… βάθος το “τυράκι” της επιδημιολογικής μελέτης

Τον «άχαρο» ρόλο να αντικρούσει τις κατηγορίες συλλογικοτήτων (ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ) που μέχρι χθες μοιραζόταν τις ίδιες ανησυχίες (με ένα από τα ηγετικά του στελέχη μάλιστα μοιράζεται και το ίδιο σπίτι) ανέλαβε η αντιπρόεδρος (και ουσιαστική πρόεδρος) του ΕΔΣΝΑ Αφροδίτη Μπιζά, για τη συνέχιση και επέκταση του «εφιάλτη» της Φυλής. Και τον ανέλαβε, ενδεχομένως γιατί η, κατά τα άλλα, λαλίστατη περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου, θεωρεί ότι η διαχείριση των απορριμμάτων βλάπτει το πολιτικό της προφίλ.

Σε κάθε περίπτωση, οι απαντήσεις που έδωσε η κυρία Μπιζά μοιάζουν περισσότερο ως μια προσπάθεια να «αφοπλιστεί» από επιχειρήματα το συλλαλητήριο φορέων και συλλογικοτήτων στο κέντρο της Αθήνας ή να αποτελέσει την απαρχή για το μελλοντικό (και ουσιαστικό) «καπέλωμα» του αγώνα.

ΕΜΑΚ και… ξερά κλαδιά

Στο πλαίσιο αυτό, χαρακτηρίζει ως «εκσυγχρονισμό» την αύξηση της δυναμικότητας του ΕΜΑΚ, «ώστε να προσφέρει ουσιαστικά στη ζητούμενη μεγέθυνση του ποσοστού ανακύκλωσης των απορριμμάτων». Πότε, όμως, θα την προσφέρει; «Όταν υλοποιήσουν οι δήμοι τις κατάλληλες υποδομές που οφείλουν να αναπτύξουν, σύμφωνα με τα τοπικά τους σχέδια και τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων» αναφέρει.  Δηλαδή, στο διηνεκές!

Όπως τονίζει, «έως τότε, το εργοστάσιο οφείλει να λειτουργεί, καθώς διαθέτει τη μοναδική εγκατάσταση για την ανακύκλωση των βιοαποβλήτων (κλαδιά, πράσινα, οργανικά προϊόντα από νοικοκυριά, λαϊκές αγορές, εταιρείες κα.), η οποία δίνει διέξοδο στους δήμους αφενός να μειώσουν τα απορρίμματα τους, αφετέρου να δημιουργήσουν χωριστό ρεύμα για κομποστοποίηση και στη συνέχεια παραγωγή εδαφοβελτιωτικού, όπως ήδη έχουν ξεκινήσει ορισμένοι εξ αυτών».

Παραλείπει, ωστόσο, να πει ότι η λειτουργία του ΕΜΑΚ είναι «σταγόνα στον ωκεανό» της διαχείρισης (και μάλιστα κοστοβόρα), καθώς ο ΧΥΤΑ Φυλής διαχειρίζεται 7.000 τόνους ημερησίως, δηλαδή 2 εκατομμύρια τόνους το χρόνο και το ΕΜΑΚ μόλις το 5% αυτών των απορριμμάτων. Όχι μόνο δε συμμετέχει ουσιαστικά στη λύση του προβλήματος, αλλά αντίθετα παράγει δυσοσμία και ρύπους για την περιοχή ενώ το παραγόμενο RDF καίγεται, χωρίς οποιαδήποτε σχετική έγκριση από την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ στη Μάνδρα, χωρίς να έχουν ενημερωθεί οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής και χωρίς να έχει την απαιτούμενη απόσταση ασφαλείας από το νοσοκομείο της Ελευσίνας. Και, βέβαια, χωρίς να υπάρχει στην Ελλάδα νομοθεσία περί συναποτέφρωσης.

Αξίζει να απαντήσει, πάντως, η κ. Μπιζά αν η έκφραση «έως τότε οφείλει να λειτουργεί», σημαίνει ότι το ΕΜΑΚ θα σταματήσει να λειτουργεί όταν κλείσει η χωματερή. Και πώς θα γίνει αυτό, εφόσον έχει αποφασιστεί να λειτουργεί στα πλαίσια του νέου ΠΕΣΔΑ για τα επόμενα 20 χρόνια;

Ακόμα «ψάχνουν» χώρο για τον αποτεφρωτήρα

Αναφερόμενη στη μη απομάκρυνση του αποτεφρωτήρα, η κ. Μπιζά υποστηρίζει ότι έχει ήδη συσταθεί η επιτροπή που διερευνά τον τρόπο και τον χώρο μετεγκατάστασής του, καθώς -όπως τονίζει- το ζήτημα «λόγω της ιδιαιτερότητάς του απαιτεί πολύ μεγάλη προσοχή».

Η πραγματικότητα λέει πως «αν θέλεις να μην προχωρήσει τίποτε, κάνε μια επιτροπή γι΄ αυτό» – και προφανώς η συγκεκριμένη επιτροπή εντάσσεται στο ίδιο δόγμα. Τρία και πλέον χρόνια μετά (και αφού υπεγράφη όχι απλώς η παραμονή του στη Φυλή για έξι χρόνια αλλά και η μετατροπή του σε αποτεφρωτήρα όλων των τοξικών αποβλήτων) η ηγεσία ΕΔΣΝΑ και Περιφέρειας ακόμα «διερευνούν» το χώρο μετεγκατάστασης. Η επιτροπή που ορίστηκε (και η οποία συνεδρίασε μάλλον για μια και μοναδική φορά) δεν έχει κοινοποιήσει ποτέ οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Δηλαδή, το απόλυτο «φιάσκο».

Να αναφέρουμε, επίσης, ότι στην επιτροπή έχει οριστεί να συμμετέχει εκ μέρους του δήμου Φυλής, η Χρυσούλα Κουράση. Όπως είχαμε ενημερωθεί από το σχετικό δελτίο Τύπου, η κα Κουράση παρέστη στη συνεδρίαση για ζητήσει «να απομακρυνθεί το ταχύτερο δυνατό από την περιοχή της Φυλής ο αποτεφρωτήρας», ξέχασε ωστόσο να αναφέρει ότι και η ίδια –ως συνδιοίκηση και συμφωνούσα με τις θέσεις της διοίκησης – είχε ψηφίσει τη συνέχιση της λειτουργίας του για άλλα 6 χρόνια.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι ο αποτεφρωτήρας στηρίζεται σε μια απαρχαιωμένη και απαξιωμένη λειτουργία, η οποία νομιμοποιήθηκε με το Ν.4042/12. Με βάση αυτό το νόμο ωστόσο, μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιαδήποτε βιομηχανική επιτροπή της Αττικής. Επιπλέον, επειδή η ποσότητα που δέχεται (30 τόνους ημερησίως) είναι τεχνολογικά διαχειρίσιμη, καθίσταται εξαιρετικά έωλο το επιχείρημα της κυρίας Μπιζά ότι στον ΕΔΣΝΑ ακόμα «διαβουλεύονται».

Η αδειοδότηση που έβαλε… φωτιά!

Αναφερόμενη στη διαμαρτυρία του ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ για την επαναδειοδότηση ιδιωτικής εταιρείας διαλογής ανακυκλώσιμων εντός της Φυλής, η αντιπρόεδρος του ΕΔΣΝΑ ισχυρίζεται ότι στο σχετικό αίτημα της εταιρείας υπήρξε αρνητική γνωμοδότηση εκ μέρους του Συνδέσμου.

Αποφεύγει, ωστόσο, να αναφέρει ότι ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής Γιάννης Βασιλείου έδωσε άδεια για τη λειτουργία του ΚΔΑΥ! Γιατί, λοιπόν, εφόσον ο Σύνδεσμος (που είναι ο αρμόδιος φορέας υλοποίησης του περιφερειακού σχεδιασμού) είπε όχι, η Περιφέρεια είπε ναι; Η πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ και η περιφερειάρχης δεν είναι το ίδιο πρόσωπο; Το δεξί χέρι της κας Δούρου γνωμοδότησε αρνητικά και το αριστερό θετικά;

Λατομείο Μουσαμά ή ΧΥΤΑ Φυλής; Διαλέξτε…

Αναφερόμενη στο ζήτημα της επιλογής ανενεργού λατομείου για χρήση ως Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) στην περιοχή της Δυτικής Αττικής, η κ. Μπιζά υποστηρίζει ότι στο νέο ΠΕΣΔΑ έχει υπολογιστεί η χρήση ανενεργών λατομείων, προκειμένου να κλείσει η χωματερή στη Φυλή.

Η επιλογή της χρήσης ανενεργών λατομείων αφορούν μόνο τα λατομεία που περιλαμβάνονταν στο Ν.3164/2003 (όπως το λατομείο Μουσαμά που έχει οριστεί ως χώρος υποδοχής των υπολειμμάτων του εργοστασίου για τη Δυτική Αττική). Για αυτό και όσο ο νόμος αυτός δεν οδηγείται στην κατάργησή του, η επιλογή του Μουσαμά για νέο ΧΥΤΥ θεωρείται πάντα η πιο πιθανή. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, το Μελετάνι έχει ήδη κριθεί ακατάλληλο, όπως και το Τρικέρατο στα Μέγαρα.

Στην πραγματικότητα, μόνο ως δικαιολογία (για ελαχιστοποίηση των αντιδράσεων) θα μπορούσε να εκληφθεί ότι η χρήση του ανενεργού λατομείου θα γίνει, προκειμένου να κλείσει η χωματερή στη Φυλή. Η Φυλή διαθέτει ολοκληρωμένη εγκατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων και το μοναδικό ΧΥΤΑ στην Αττική – ως εκ τούτου δε θα μπορούσε ποτέ να αντικατασταθεί με ένα ΧΥΤΥ. Εκτός, αν οι ίδιες λειτουργίες προορίζεται να γίνουν και στο Μουσαμά και τότε πράγματι θα μιλάμε για ένα νέο «εφιάλτη» στην περιοχή της Φυλής.

Επιπλέον, πώς θα κλείσει ο ΧΥΤΑ Φυλής και θα χρησιμοποιηθούν ανενεργά λατομεία από τη στιγμή που, μέχρι σήμερα, καμία μονάδα από όσες προβλέπονται στον περιφερειακό σχεδιασμό, δεν έχει ενταχθεί στα ΠΕΠ για χρηματοδότηση; Που θα διαχειρίζονται τα σύμμεικτα απορρίμματα, εφόσον τα λατομεία λογίζονται μόνο ως χώροι ΧΥΤΥ; Και πώς με 150 εκατομμύρια ευρώ θα μπορέσουν να γίνουν όλες οι μονάδες που προβλέπονται; Που θα βρεθούν τα υπόλοιπα χρήματα; Θα βρεθούν από τα ΣΔΙΤ που η ίδια κατάργησε;

Επιδημιολογική μελέτη για τις επιπτώσεις του ΧΥΤΑ

Στο μεταξύ, την έναρξη επιδημιολογικής έρευνας για τις επιπτώσεις από τη λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής στους κατοίκους και το περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής, ανακοίνωσε ο ΕΣΔΝΑ, παράλληλα με την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία, στην οποία συμμετέχουν η Σχολή Δημόσιας Υγείας, ο «Δημόκριτος», το Κέντρο Τεχνολογικής Έρευνας Θεσσαλίας και εξειδικευμένοι πανεπιστημιακοί.

Όπως τονίζεται, στόχος της έρευνας είναι να παρουσιάσει τους παράγοντες που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία του πληθυσμού της περιοχής μέσα και γύρω από τις εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων, μέσω της εφαρμογής της στατιστικής στην ιατρική.

Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι είναι, κατ΄αρχήν θετική η απόφαση για την επιδημιολογική μελέτη (γιατί από την απόφαση μέχρι την υλοποίησή της θα κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι). Το πρόβλημα είναι ότι η περιοχή περικλείεται από οχλούσες βιομηχανίες και δραστηριότητες καύσης καλωδίων και ελαστικών που παράγουν καθημερινά ρύπους. Από το εργοστάσιο που είχε πάρει φωτιά πριν από περίπου τρία χρόνια δίπλα στην περιοχή, εκλύονται ακόμα ρύποι. Πώς θα μπορέσει, λοιπόν, να απομονωθεί ένα μικρό κομμάτι, σε μια ευρύτερη περιοχή με ρυπογόνες δραστηριότητες και βιομηχανίες; Πώς θα απομονωθούν οι κάθε λογής ρύποι που εκλύονται στην περιοχή; Πώς θα εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, αν δεν υποχρεωθούν να εμπλακούν και τα συναρμόδια υπουργεία, εφόσον η αρμοδιότητα του ΕΔΣΝΑ είναι, εκ του ρόλου του, περιορισμένη;

Επιπλέον, και ειδικά για το δήμο Φυλής, η αρχή της επιδημιολογικής μελέτης θα έπρεπε να είχε σημάνει και το τέλος των ουσιαστικών διαδικασιών για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ, τον οποίο η σημερινή διοίκηση της Περιφέρειας έχει χαρακτηρίσει μνημείο περιβαλλοντικού χάος. Αν αποδειχθεί, από τα αποτελέσματα της μελέτης, ότι στα έτη που είχε την ευθύνη της διοίκησης, υπήρξαν θέματα υγείας ή θάνατοι που σχετίζονταν με τη λειτουργία του ΧΥΤΑ και των εγκαταστάσεών της, θα βγει να καταγγείλει τον εαυτό της; Ή θα ισχυριστεί ότι ο αριθμός των θανάτων στο παρελθόν ήταν μεγαλύτερος και τώρα είναι μικρότερος, συνεπώς εμείς δεν είμαστε συνένοχοι;

Εν κατακλείδι, το σημαντικότερο ίσως που παρέλειψε να πει η αντιπρόεδρος του ΕΔΣΝΑ είναι πως η Φυλή είναι μια περιοχή ρυπασμένη και περιβαλλοντικά κουρασμένη. Χρειάζεται ξεκούραση και απορρύπανση και σίγουρα δε θα τη βρει ανάμεσα σε ευχολόγια, δικαιολογίες και επιταγές χωρίς αντίκρισμα.