O Κυριάκος Πιερρακάκης εξηγεί πως έκανε την ψηφιακή επανάσταση του ελληνικού κράτους

Συνέντευξη εφ΄όλης της ύλης παραχώρησε στο iefimerida.gr ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης. Με αφορμή την επιτάχυνση του ψηφιακού εκσυγχρονισμού της χώρας ελέω κορωνοϊού, ο κ. Πιερρακάκης μιλά για την προετοιμασία που ξεκίνησε ένα χρόνο πριν τις εκλογές, με στόχο να κάνει την Ελλάδα ψηφιακό κράτος, το σοκ της πανδημίας που επιτάχυνε τα πάντα, το war room όπου εκατοντάδες προγραμματιστές ανεβάζουν πλατφόρμες με τη διαδικασία του επείγοντος.

Διαβάστε αποσπάσματα της ενδιαφέρουσας συνέντευξης του κ.Πιερρακάκη στο iefimerida:

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης και η ομάδα του, η task force που δημιούργησε ένα χρόνο πριν τις εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να μεταμορφώσει την Ελλάδα σε ψηφιακό κράτος –χωρίς να έχει την παραμικρή ιδέα για την επέλαση του κορωνοϊού που καθιστά καθοριστική την ψηφιακή διακυβέρνηση και καθορίζει την πρωθυπουργία του- ξενυχτούν περιμένοντας με αγωνία να δουν κάθε πλατφόρμα να ανεβαίνει και να λειτουργεί κανονικά.

Ακριβώς εννέα μήνες μετά η χώρα –ο κόσμος- βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου, σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό, με τον Μακρόν, με τον Ντράγκι. Και οι προγραμματικές δηλώσεις του Πιερρακάκη αίφνης αποκτούν σάρκα και οστά για όλους τους Έλληνες που βρίσκονται σε συνθήκες εγκλεισμού. Ένας πόλεμος και μια επανάσταση. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης γίνεται πρώτης γραμμής υπουργείο για την στήριξη της πολιτείας στην μάχη ενάντια στον κορωνοϊό. Η task force που ήδη από το 2018, δηλαδή περίπου έναν χρόνο πριν τις εκλογές, ζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον Κυριάκο Πιερρακάκη να σχηματίσει, με σαφή εντολή να γίνει η Ελλάδα ψηφιακό κράτος, μέσα στην πανδημία δικαίωσε τον όρο της ομάδας κρούσης.

«Δουλέψαμε εντατικά όλους αυτούς τους μήνες, δουλειά μυρμηγκιού» λέει ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Η πανδημία που ίσως αλλάξει τον κόσμο όπως τον ξέραμε, έχει επιβάλλει την σφραγίδα του κατεπείγοντος σε όλες τις δράσεις του δημοσίου. Salus populi suprema lex: H υγεία, η ευημερία, του λαού είναι ο υπέρτατος νόμος, φράση του Κικέρωνα που ανασύρει ο Snowden στο βιβλίο που διαβάζει ο υπουργός. Ο νόμος που επιτάχυνε τις διαδικασίες για το ψηφιακό κράτος, επιτάχυνε την υλοποίηση όσων η task force σχεδίαζε ενάμιση χρόνο πριν. Η πολιτική ευθύνη βάθυνε.«Οταν συμβαίνει μια κρίση με χαρακτηριστικά πανδημίας η πολιτική ευθύνη γίνεται πιο απτή, πιο ορατή. Ο,τι κάνεις σε αυτή τη διαχείριση μετρά πολλαπλάσια. Ξέρουμε όλοι με πρώτο τον Πρωθυπουργό ότι βρισκόμαστε κάτω από τον μεγεθυντικό φακό της Ιστορίας», λέει ο Κυριάκος Πιερρακάκης.

Η συνταγή ήταν σαφής από την αρχή: δομή, συγκεκριμένη ομάδα και ένα σχέδιο όχι θεωρητικό, αλλά εκτελεστικό με σαφή βήματα. Και όλα αυτά ήδη από το φθνόπωρο του 2018. Ηξεραν ότι για να πετύχει το στοίχημα έπρεπε να είναι ένα σχέδιο ιδιοκτησίας του ίδιου του Πρωθυπουργού – γι’αυτό και αποφασίζεται ότι ο εκτελεστικός υπεύθυνος θα οριστεί με τίτλο Υπουργού Επικρατείας. Στόχος να μπορεί να διασυνδέει συστήματα, να ορίζει διαδικασίες κεντρικά και να τις απλοποιεί χωρίς να χρειάζεται να περνάει από τέσσερα ή και πέντε υπουργεία όπως ίσχυε ως τότε. Μόνο μέσω του Πρωθυπουργού μπορούσε να πραγματοποιηθεί μια τέτοια φιλόδοξη οριζόντια πολιτική. «Οι κυβερνήσεις παραδοσιακά είναι καλές στις κάθετες πολιτικές, ήδη από τον 19ο αιώνα. Οταν πας να κάνεις κάτι οριζόντιο στην κυβέρνηση – συντονισμός, ψηφιακός μετασχηματισμός- μέσα από πολλά διαφορετικά υπουργεία η κατάσταση πάντα δυσκολεύει. Εκεί κρινόντουσαν οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια. Στον οριζόντιο συντονισμό. Το οριζόντιο πετυχαίνει όταν προκύπτει ότι είναι αποτέλεσμα της βούλησης από την κορυφή», λέει ο Κυριάκος Πιερρακάκης.

Ο ΑΜΚΑ σε δέκα λεπτά

Με την χώρα να μπαίνει σε καραντίνα και το έθνος να κρέμεται κάθε απόγευμα στις 6 ακριβώς από το στόμα του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, παραμονή της ανακοίνωσης περιορισμού της κίνησης, ο Υπουργός συγκαλεί τηλεδιάσκεψη με τους πιο στενούς συνεργάτες του. Ο γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνιών, Αντώνης Τζωρτζακάκης γεννά μια ιδέα. Αντί για την αξιοποίηση του χαρτιού και μόνο, να δημιουργηθεί ένας πενταψήφιος αριθμός όπου θα δηλώνει ο πολίτης τον λόγο εξόδου από το σπίτι. Ο αριθμός αυτός είναι το 13033 – και μέχρι τότε, καμία άλλη χώρα δεν είχε προβεί σε κάποια αντίστοιχη εφαρμογή. Ετοιμάστηκε μέσα σε λίγες ώρες: ο Πρωθυπουργός αξιολογεί θετικά και εγκρίνει την ιδέα, οι τρεις μεγάλοι τηλεπικοινωνικοί πάροχοι αμέσως συμφωνούν, οι μηχανικοί των παρόχων δουλεύουν με φρενήρεις ρυθμούς. Αϋπνοι, κατόρθωσαν να το παραδώσουν στους πολίτες ακαριαία. Μια καλή ιδέα, άριστη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, πατριωτισμός και αυτοθυσία των μηχανικών και έτσι η Ελλάδα της 26ης θέσης πέτυχε μια πρωτιά.

Στην Ελλάδα το 112 λειτουργεί, ενώ στην τεχνολογικά προηγμένη Αγγλία δεν εφαρμόζεται ακόμα σύστημα emergency alert. «Ξέρουμε ότι είμαστε ακόμα πάρα πολύ μακριά από αυτά που θέλουμε να φτάσουμε» λέει ο Πιερρακάκης. Στους επόμενους μήνες θα ανακοινώνουν σχεδόν κάθε μέρα κάτι καινούριο. «Τώρα όλοι αισθάνονται και μια διάθεση προσφοράς. Ολοι θέλουν να κάνουν το κάτι παραπάνω γιατί αισθάνονται την πολλαπλάσια αξία που αυτό μπορεί να έχει».

Το «Περί Πολέμου» του Κλάουζεβιτς

Η ομάδα κρούσης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεν προετοιμάστηκε ποτέ για κάποιο σενάριο κρίσης τέτοιου τύπου. Ο Πιερρακάκης, με παραπέμπει στο «Περί Πολέμου» του Κλάουζεβιτς: όλοι πρέπει να έχουν ένα σχέδιο μπαίνοντας στην μάχη, αλλά πρέπει ταυτόχρονα να γνωρίζουν ότι αυτό θα ανατραπεί, ενδεχομένως και εν συνόλω κατά τη διάρκεια της μάχης. Δεν είναι μόνο μια τεχνική συζήτηση ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους, λέει ο υπουργός. «Είναι και μια πολιτική συζήτηση. Αφορά και άλλα πράγματα πέρα από το σωστό λογισμικό. Αφορά και στη δυνατότητα σου να εμπνέεις, να μπορείς όχι να επιβάλλεις τις κεντρικές σου τεχνικές συλλήψεις, αλλά να τις εμπνεύσεις στο κράτος για να μπορέσει να τις ακολουθήσει. Οπότε ίσως αυτού του τύπου οι αλλαγές ακριβώς επειδή έχουν καταστεί αναγκαίες από την συνθήκη του κορωνοϊού, να είναι πιο εύκολα εφαρμόσιμες αυτή τη στιγμή».

Η αγωνία της εσπευσμένης λειτουργίας των εφαρμογών αυτών μέσα στην πανδημία, καθώς πετυχαίνουν και οι πολίτες ανταποκρίνονται, οδηγούν την ομάδα από την αγωνία στην αυτοπεποίθηση. «Η αλλαγή που συντελείται είναι πολύ μεγάλη. Πάμε να περάσουμε το κράτος να δουλέψει αλλιώς. Τι είναι το κράτος; Ανθρωποι, δομές και διαδικασίες. Το ανθρώπινο δυναμικό και οι δομές είναι η δουλειά του υπουργείου Εσωτερικών. Οι διαδικασίες είναι δική μας δουλειά, το πώς εμείς το καθετί μπορούμε να το κάνουμε απλό. Αυτή ήταν η κεντρική σύλληψη για τη δημιουργία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Πριν έλειπε το κεντρικό όραμα. Οπως οι εταιρείες έχουν αποστολή και όραμα έτσι τώρα έχουμε και τα δυο, με το όραμα να είναι το εξής: η τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός, χρησιμοποιώ την τεχνολογία για να κάνω τη ζωή του πολίτη καλύτερη και να απλοποιήσω τις αλληλεπιδράσεις του με το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι γυρνάς ανάποδα τον τρόπο που δούλευες ως δημόσιο στα θέματα της τεχνολογίας.»

Η πανδημία πυροδοτεί ένα παγκόσμιο πείραμα για την επικοινωνία

Οι πιο βασικές αλληλεπιδράσεις του πολίτη με το κράτος σε επίπεδο χαρτιού είναι οι πρώτες που ψηφοποιήθηκαν: υπεύθυνη δήλωση, εξουσιοδότηση και άυλη συνταγογράφηση. Ο Πιερρακάκης αγαπά να λέει ότι εφαρμόζετεαι ο κανόνας του Παρέτο σύμφωνα με τον οποίο το 20% στη ζωή αντανακλά συνήθως το… 80%. Το 20% των γραφειοκρατικών διαδικασιών, δηλαδή, αποτελούν το 80% του προβλήματος από τη σκοπιά των πολιτών. Αρα υπάρχουν διαδικασίες που είναι πολύ πιο δημοφιλείς και πρέπει να ξεκινήσεις από αυτές. «Ξεκινήσαμε με τη διαδικασία δήλωσης γέννησης και τώρα ασχολούμαστε με το πώς θα απλοποιήσουμε τις διαδικασίες που αφορούν κάτι πολύ πιο δυσβάσταχτο, την απώλεια της ζωής. Εχουμε δημιουργήσει μια ομάδα που ασχολείται με αυτό διαρκώς – άσχετα με τον κορωνοϊό. Οποιος έχει χάσει τον ανθρωπό του και πρέπει να πάει και σε πάνω από 10 γκισέ, ακούει το κράτος να του λέει “είμαι ανάλγητο”. Το κράτος θα πάψει να είναι ανάλγητο. Με μεγάλη καθυστέρηση, αλλά θα πάψει».

Το war room του υπουργείου

Σχεδόν μεσημέρι, στις 12 ακριβώς, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνεργάτες του κάνουν τηλεδιάσκεψη με τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Είναι ένα είδος war room. «Ενα παγκόσμιο πείραμα πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή εξαιτίας του κορωνοϊού με τα δίκτυα τηλεπικοινωνίας να καλούνται να διαχειριστούν το σύνολο της ανθρώπινης επικοινωνίας. Πέρα από το ότι αλλάζει πολλούς όρους της ανθρώπινης συμπεριφοράς, δημιουργεί και μια τεράστια τεχνική πρόκληση. Τα δίκτυα αυτά πρέπει να ανταποκριθούν στο πείραμα, να διεκπεραιώσουν την εργασία, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία».
Ο κίνδυνος της επιτήρησης του πολίτη

Το προειδοποιητικό λαμπάκι για τον κίνδυνο της επιτήρησης αναβοσβήνει και το βιβλίο της Zuboff, της καθηγήτριας του Χάρβαρντ που ως Κασσάνδρα προειδοποιεί, βρίσκεται στο γραφείο του Πιερρακάκη, ο οποίος επιμένει να είναι συνδρομητής του New Yorker, όχι μόνο ψηφιακά αλλά και με το hard copy – το περιοδικό, κανονικά στα χέρια του. Ο παλιός κόσμος δεν εξορίζεται, λοιπόν. Οιωνοί θετικοί, σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που μπήκε στο τρένο του ψηφιακού εκσυγχρονισμού, ακόμα και αν πρέπει να φορέσουμε ζώνες ασφαλείας με την πανδημία να επιταχύνει κάθε λειτουργία στο mode της επιβίωσης. «Θα συνεχίσουμε με την ίδια ταχύτητα» λέει χαμηλόφωνα. Με περισσότερη αυτοπεποίθηση, αλλά με την ίδια αγωνία.

Ολόκληρη η συνέντευξη στο https://www.iefimerida.gr/politiki/kyriakos-pierrakakis-koronoios-psifiako-kratos