Οικονομική κρίση και τοπική αυτοδιοίκηση. Άρθρο του Βαγγέλη Χριστοφιλάκη

Διάγοντας ως Χώρα αλλά και ως Ευρωπαική Ένωση μία πρωτόγνωρη οικονομική και κοινωνική κρίση που ενδεχομένως να είναι χειρότερη και από την μεγάλη κρίση του 1929,είναι ανάγκη να επικρατήσουν ψύχραιμες απόψεις και να εφαρμοστούν σοβαρές λύσεις ούτως ώστε οι αναπόφευκτες συνέπειες να είναι λιγότερο οδυνηρές.

Έπρεπε να έχει αντιληφθεί ,η δήθεν ανεύθυνη Ευρώπη,ότι δεν ήταν δυνατόν χώρες με διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης, διαφορετικές κοινωνίες και κουλτούρες να συμπορευτούν οικονομικά χωρίς να υπάρχει ενιαίο δημοσιονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα. Βέβαια αυτό δεν εμπόδισε καθόλου τον πλούσιο Βορρά στην δεκαετία αυτή,να δημιουργήσει τεράστια πλεονάσματα εις βάρος του φτωχού Νότου και μέχρι τώρα σφύριζε αδιάφορα.

Φυσικά σήμερα κατάλαβαίνει με τρόμο, ότι η μεγάλη κρίση θα συμπεριλάβει σύντομα και τις πλούσιες –έως πότε;-χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά, αλλά συνεχίζει την ίδια καταστροφική πολιτική της λιτότητας και της ύφεσης που στροβιλίζει τις οικονομίες των χωρών προς τον όλεθρο και τους λαούς στην εξαθλίωση.

Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνονται αυτό που διδάσκονται οι πρωτοετείς φοιτητές της οικονομικής επιστήμης ,ότι σε εποχές μεγάλης ύφεσης ,οι συνταγές λιτότητας είναι καταστροφικές; Ότι όσους επί πλέον φόρους και να θεσπίσεις τα φορολογικά έσοδα θα είναι λίγα; Ότι οι δογματισμοί και οι προτεσταντικές οικονομικές πολιτικές έχουν όρια; Το μόνο που καταφέρνουν με τις επιλογές τους είναι να τροφοδοτούν περαιτέρω την ύφεση η οποία με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί τις χώρες και τους πολίτες στον φαύλο κύκλο της υπανάπτυξης και της καταστροφής.

Ήδη στην Ελλάδα ο μαύρος κύκλος της ύφεσης κλείνει μια πενταετία. Αναμφισβήτητα πρέπει πάντως ,επειγόντως ,να διορθωθούν όσα άσχημα έχουν δημιουργηθεί στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας,να αποκατασταθούν αδικίες και να παταχθεί η διαφθορά η οποία προφανώς έχει ονοματεπώνυμο. Όμως, πέρα από τις συνολικές ριζοσπαστικές ανατροπές, χρειάζεται επειγόντως να υπάρξει η κοινωνική αλληλεγγύη για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτών που πλήττονται σκληρότερα.

Αντικειμενικά τον ρόλο αυτόν τον έχει αναλάβει η Τοπική Αυτοδιοίκηση που είναι ο πλησιέστερος και -έστω με προβλήματα- από τους πλέον αξιόπιστους φορείς εξουσίας στον πολίτη. Δυστυχώς όμως αντιμετωπίζεται από Κεντρική Διοίκηση ως ένας κοινός δημόσιος φορέας ,που πρέπει να εφαρμόσει οριζόντια και άμεσα τις εκ των άνω αποφασισθείσες περικοπές. Hδη την τελευταία τριετία υπάρχει μείωση πόρων κατά 60%, πρωτόγνωρες συγ­χωνεύσεις δήμων και Νομικών Προ­σώπων (81%), δραματικές μειώσεις των αιρετών και των αμοιβών τους, μειώσεις οι οποίες, δεν έχουν προηγούμενο σε κανέναν άλλο φορέα της γενικής και κεντρικής κυβέρνησης.

Οι αποφάσεις της κυβέρνησης για επιπλέον περικοπή, με μαθη­ματική ακρίβεια οδηγούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χρεοκοπία , στην κατάρρευση της λειτουργί­ας των δήμων και κατ’ επέκταση στην κατάργηση του κοινωνικού τους ρόλου . Όμως μαζί με την Αυτοδιοίκηση καταρρέει και το κοινωνικό κράτος, αφού η Κεντρική Διοίκηση της μεταβίβασε σχεδόν το σύνολο των υπηρεσιών προς τους πολίτες, χωρίς βεβαίως – παρά τις υποσχέσεις – να δώσει και τους ανάλογους πόρους.

Δηλαδή στην ουσία η Τοπική Αυ­τοδιοίκηση υποχρεώθηκε να αναλά­βει τις υποχρεώσεις της πολιτείας ως προς το κοινωνικό έργο, αλλά ακόμη μια φορά εκτέθηκε, αφού όχι μό­νο δεν δόθηκαν οι πόροι για το έργο αυτό, αλλά έγιναν περικοπές μεγαλύ­τερες ακόμη και από αυτές της γενι­κής κυβέρνησης. Έτσι λοιπόν δικαιολογημένα οι δήμαρ­χοι όλης της χώρας, βρίσκονται σε απόγνωση ανάμεσα στην πανικόβλητη Κυβέρνηση και στους χειμαζόμενους πολίτες.

Σήμερα η Αυτοδιοίκηση ,ένας από τους ελάχιστους δημόσιους φορείς που εξακολου­θεί να έχει επιχειρησιακή ετοιμότη­τα, σηκώνει αποκλειστικά το βάρος της κοινω­νικής πολιτικής του κράτους, έχο­ντας οργανώσει ένα εκτεταμένο δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών που απευθύνεται στο σύνολο των πολι­τών και ιδιαίτερα στους φτωχούς, τους ανέργους και τους οικονομικά ασθενέστερους.

Οι παιδικοί σταθμοί κυρίως,αφού, όπως φαίνεται, εξαιτίας των περικοπών ,θα μεί­νουν εκτός παιδικών – βρεφονηπια­κών σταθμών και συναφών δομών περίπου 53.000 παιδιά σε ολόκληρη την Χώρα, αλλά και τα ΚΑΠΗ, το πρόγραμ­μα «Βοήθεια στο Σπίτι», τα ΚΔΑΠ, τα κοινωνικά παντοπωλεία, τα Κέντρα Αλληλεγγύης για την ενίσχυση φτω­χών και αστέγων, η παροχή συσσιτί­ων, ρούχων, φαρμάκων και άλλα, εί­ναι κάποιες από τις δομές που ανα­γκαστικά θα κλείσουν και κατ’ επέ­κταση θα λείψουν από τους πολίτες, οι οποίοι τόσο τις έχουν ανάγκη με την εφαρμογή των νέων μέτρων.

Λύση υπάρχει και μάλιστα άμεση και είναι από κονδύλια του ΕΣΠΑ που δεν έχουν απορροφηθεί για να κα­λυφθεί το σύνολο των προσφερόμε­νων θέσεων ειδικά,στους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς. Μεσοπρόθεσμα φυσικά από την- επιτέλους!!!– πάταξη της φοροδιαφυγής, που στη χώρα μας φτάνει σε αστρονομικά ποσοστά, με ένα σοβαρό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, διότι δεν μπορούν να την “πληρώνουν πάντα” οι έντιμοι και οι αδύναμοι οικονομικά πολίτες…

Η κυβέρ­νηση πρέπει να αντιληφθεί και να πείσει -θεωρώντας το θέμα μία από τις αξεπέραστες κόκκινες γραμμές-, τους εκπροσώπους των δανειστών μας ,ότι αν οι δή­μοι αναγκαστούν να αναστείλουν τη λειτουργία τους, οι επιπτώσεις για τους συμπολίτες μας, και ιδιαίτερα για τους αναξιοπαθούντες, θα είναι πολύ μεγαλύτερες από την κατάρρευση του ίδιου του κρά­τους.

Οι άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης έχουν πλήρη συνείδηση της πρωτο­φανούς οικονομικής κρίσης που διέρ­χεται η πατρίδα μας, έχουν συ­νεισφέρει τα μέγιστα στη δημοσιονο­μική προσαρμογή της χώρας,αλλα δεν είναι δυνατόν να παραμείνουν θεατές στην απαξίωση και τον εκφυλισμό του θεσμού και την διάλυση του κοινωνικού κράτους.

Βαγγέλης Δ.Χριστοφιλάκης

Οικονομολόγος-Πρ.Δήμαρχος Άνω Λιοσίων