Χρησιμοποίησε τον όρο «δύσκολη κατάσταση» για το δήμο πολλές φορές μέσα σε λίγα 24ωρα. Όσοι γνωρίζουν καλά το Χρήστο Παππού, ξέρουν πως αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο, πάντα, αισιόδοξος νέος δήμαρχος Φυλής αντιλαμβάνεται πως η σημερινή εικόνα της αυτοδιοίκησης γενικότερα και του δήμου ειδικότερα, απέχει μακράν από εκείνη που άφησε ο ίδιος πριν τέσσερα χρόνια και η πραγματικότητα που θα ληθεί να διαχειριστεί δεν είναι όμορφη, δεν είναι απλή και, οπωσδήποτε, δεν προδιαγράφεται ρόδινη..
Τρία αγκάθια και ένα γόρδιο δεσμό, ο οποίος ρίχνει βαριά τη σκιά του σε κάθε μελλοντική ενέργεια, έχει να αντιμετωπίσει η νέα δημοτική αρχή Φυλής, τα μέλη της οποίας μπήκαν ήδη δυναμικά στην αρένα της διοίκησης. Οι επιλογές που έχει στη διάθεσή του ο νέος δήμαρχος είναι εξαιρετικά περιορισμένες από τη σκληρή πραγματικότητα και οι αποφάσεις που θα κληθεί να πάρει κινούνται μοιραία γύρω από αυτές. Δεν είναι τυχαίο που, σε κάθε επαφή του, δημόσια ή ιδιωτική, ο κ. Παππούς αναφέρει εξαιρετικά συχνά τον όρο «δύσκολα», αφού αντιλαμβάνεται ότι η κατάσταση του δήμου σε συνδυασμό με γενικότερο κλίμα για την αυτοδιοίκηση δε μπορεί παρά να δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα.
Έσοδα – χρέος
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όλων, εκείνο που επισκιάζει τα υπόλοιπα και δημιουργεί βρόγχο γύρω από κάθε κίνηση, ακούει στο όνομα έσοδα. Χωρίς έσοδα δεν μπορούν να υπάρχουν έξοδα και χωρίς δαπάνες δεν υπάρχει λειτουργία. Τα έσοδα για το δήμο Φυλής είναι ανύπαρκτα, αφού οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι είναι εκχωρημένοι από το παρελθόν ενώ η οικονομική κρίση καθιστά απαγορευτική μια επαρκή, έστω και για τις μερικές ανάγκες του δήμου, αύξηση των δημοτικών τελών. Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό ότι ως αντιπολίτευση, επί δημαρχίας Δημήτρη Μπουραίμη, η νυν διοίκηση του δήμου έκανε λόγο για υψηλά δημοτικά τέλη και απαιτούσε τη μείωσή τους.
Στον αντίποδα των μηδενικών εσόδων βρίσκεται το τεράστιο και απαιτητό χρέος του δήμου από τις δημοτικές επιχειρήσεις των τριών πρώην δήμων, ύψους πλέον των 200 εκατομμυρίων ευρώ, με την μερίδα του λέοντος να καταλαμβάνουν οι πρώην δημοτικές επιχειρήσεις Ανάπτυξης και Τεχνικών Έργων των Άνω Λιοσίων. Πρόκειται για χρέος που μεταφέρθηκε αναγκαστικά στο νέο καλλικρατικό δήμο με βάση το νόμο 4071/12 και προέρχεται από το κλείσιμο των δημοτικών επιχειρήσεων και τη μεταφορά του προσωπικού στο δήμο.
Σύμφωνα με καλά γνωρίζοντες, στο δήμο των Άνω Λιοσίων – όπου βρίσκεται ο συντριπτικός όγκος του χρέους – το θέμα θα μπορούσε να είχε ρυθμιστεί την τριετία 2007-2010, όταν οι εκκαθαριστές θα αποτύπωναν τις πραγματικές οικονομικές υποχρεώσεις και, σε συνεργασία με την αρμόδια ΔΟΥ, θα είχαν προχωρήσει σε ρύθμιση. Αντί αυτού, τα χρέη διογκώθηκαν, δε μπήκαν ποτέ σε διαδικασία εκκαθάρισης και βεβαιώθηκαν κατά προσέγγιση και σε βάρος του δήμου Φυλής. Επιπλέον, το δικαίωμα επανελέγχου, με βάση το νόμο, είχε χαθεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, κάποια στιγμή, ο κ. Μπουραίμης βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα βεβαιωμένο χρέος 500 εκατομμυρίων ευρώ! Παρόλα αυτά, με συνεχείς πιέσεις, έγγραφα και στοιχεία, η προηγούμενη δημοτική αρχή κατάφερε να το κατεβάσει στα 200 εκατομμύρια, δηλώνοντας ωστόσο ότι και από αυτά αναγνωρίζει μόνο τα 70 εκατομμύρια ευρώ.
Ενδεικτικό, εξάλλου, της κατάστασης, όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές, είναι ότι, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις, ο δήμος Φυλής πρέπει να δίνει για τα χρέη του, το ποσό των 15 εκατομμυρίων ευρώ το μήνα! Και επειδή πρόκειται για ένα ποσό αδύνατο, εκ των πραγμάτων, να καταβληθεί, καθίσταται αναγκαία η δημιουργία ενός νομικού υπόβαθρου τέτοιου που να επιτρέπει στο δήμο να ανταπεξέρχεται στις υποχρεώσεις του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Δημήτρης Μπουραίμης, ύστερα από αλλεπάλληλες επαφές με την ΠΕΔΑ, την ΚΕΔΕ και τον πρώην υπουργό Εσωτερικών Γιάννη Μιχελάκη, είχε καταφέρει να περάσει «φωτογραφική» τροπολογία για το θέμα των χρεών, σε σχέδιο νόμου του υπουργείου. Σύμφωνα με αυτήν, δήμοι με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις σε ασφαλιστικά ταμεία και εφορία πάνω από 10 εκ. ευρώ, θα μπορούν να τακτοποιούν τις οφειλές τους, δίνοντας ελάχιστο ποσό 1 εκ. ευρώ.
Ωστόσο, ο κ. Μιχελάκης έφυγε από την κυβέρνηση, η τροπολογία δεν πέρασε ποτέ στο νομοσχέδιο και τώρα, είναι περισσότερο επιτακτικό από ποτέ να παγώσει το χρέος ή να ρυθμιστεί. Αλλά το ερώτημα καίει: με τι έσοδα θα ρυθμιστεί;
Μια πρώτη γεύση, πάντως, για την πολιτική που θα ακολουθήσει έδωσε ο Χρήστος Παππούς, κατά την ομιλία του στην ορκωμοσία, όταν αναφέρθηκε σε εκείνα που χρωστά η κεντρική διοίκηση στο δήμο Φυλής, «τα οποία είναι πολύ περισσότερα από όσα μας καταλογίζουν ότι χρωστάμε εμείς». Το ίδιο επιχείρημα είχε χρησιμοποιήσει κατά κόρον και ο προκάτοχός του αλλά είναι εξαιρετικά αβέβαιο κατά πόσο θα ιδρώσει το αυτί των ιθυνόντων.
Διαχείριση απορριμμάτων
Είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα της περιοχής, συγχρονικό και διαχρονικό. Η σύμβαση με το ΧΥΤΑ Φυλής εκπνέει στο τέλος του χρόνου, τα περιθώρια είναι ασφυκτικά καθώς δεν έχει προχωρήσει τίποτε επί της ουσίας στον περιφερειακό σχεδιασμό και η κεντρική πολιτεία μοιάζει να «κλείνει το μάτι» απέναντι σε ένα ενδεχόμενο επέκτασης του κυττάρου στη Φυλή.
Το πρώτο ζητούμενο είναι τι στάση θα κρατήσει η νέα διοίκηση αλλά και οι δημοτικοί σύμβουλοι της ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ, οι οποίοι δηλώνουν ότι το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την παράταξη. Τόσο ο Χρήστος Παππούς (ως αντιπολίτευση) όσο και ο Σάββας Σάββας (λάβρος σε αυτό το θέμα) έχουν δηλώσει κάθετα αντίθετοι σε οποιαδήποτε κατασκευή εργοστασίων στην περιοχή καθώς και στην ανανέωση της σύμβασης για το ΧΥΤΑ. Θα επιμείνουν σε αυτή τη θέση, όπως είχε κάνει – με αποκορύφωμα την προσφυγή στο ΣτΕ – ως δήμαρχος ο Δημήτρης Μπουραίμης;
Μεγάλο όπλο στον αγώνα των κατοίκων αποτελεί, εξάλλου, η εκφρασμένη αντίθεση της νέας Περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου στον περιφερειακό σχεδιασμό και την κατασκευή εργοστασίων στην περιοχή. Η ουσία είναι όμως μια και, ενδεχομένως, αμείλικτη για την περιοχή: με δεδομένα τα στενά χρονικά πλαίσια μέχρι το Δεκέμβριο, είναι αμφίβολο κατά πόσο θα μπορέσει να υλοποιηθεί οτιδήποτε άλλο.
Η δεύτερη παράμετρος του προβλήματος της διαχείρισης απορριμμάτων είναι και πάλι οικονομική. Η σύμβαση με το ΧΥΤΑ τελειώνει το Δεκέμβριο του 2014 και συνεπώς τελειώνουν τα αντισταθμιστικά. Από την άλλη, η σύμβαση που έχει υπογράψει ο πρώην δήμος Φυλής με τον ΕΔΣΝΑ αφορά μόνο σε διαδικασία αποκατάστασης (όχι μεταφροντίδας, κάτι που θα υπάρξει σε μεταγενέστερο χρόνο), εκτείνεται σε χρονικό ορίζοντα 10 χρόνων (μέχρι το 2024) και προβλέπει ότι ο δήμος θα συνεχίσει να παίρνει τα αντισταθμιστικά που έπαιρνε (18 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο), διότι πρόκειται για μια ενεργή διαδικασία.
Με αυτά ως δεδομένα, παραμένει άγνωστο πως θα καλύπτεται κάθε μήνα το τεράστιο κόστος της μισθοδοσίας και των ανελαστικών δαπανών του δήμου, τα οποία ανέρχονται σε 60 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, με ελάχιστα περιθώρια μείωσης, υπό τις παρούσες συνθήκες.
Επιπλέον, η νέα Περιφερειάρχης φέρεται αποφασισμένη να μη διαχειριστεί τα έσοδα του ΕΔΣΝΑ, με τον τρόπο που τα διαχειριζόταν ο προκάτοχός της. Σύμφωνα με στενούς συνεργάτες της, τα χρήματα δε θα δίνονται αφειδώς προς οποιονδήποτε και οπουδήποτε αλλά θα κρίνει η ίδια ανάγκες και προτεραιότητες. Μέσα σε αυτές εικάζεται ότι θα είναι η μισθοδοσία των εργαζομένων – πως θα μπορούσε άλλωστε να δικαιολογήσει το αντίθετο μια παράταξη της αριστεράς – αλλά όχι άλλα χρέη και τρίτες υποχρεώσεις.
Ίσως, προς τούτο και να αποκτά ιδιαίτερο νόημα η προειδοποίηση του Χρήστου Παππού στην ορκωμοσία του: «Η αυτοδιοίκηση και η κεντρική διοίκηση χρωστάνε πολλά στο δήμο και πρέπει να δώσουν λύσεις. Τα Λιόσια, το Ζεφύρι και η Χασιά δεν παίζουν. Και αυτό το λέω για να γίνει κατανοητό από όλους και από όλες και προς κάθε κατεύθυνση».
Εξάλλου, ως κερασάκι στην τούρτα θα μπορούσε να εκληφθεί και η τοποθέτηση του υπουργού εσωτερικών ότι «τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως (πάνω από 300 εκατ. ευρώ από το 2007) που επιβαρύνονται οι Αθηναίοι μέσω των δημοτικών τελών ως ανταποδοτικά οφέλη για τον ΧΥΤΑ πηγαίνουν στη μισθοδοσία των υπεράριθμων δημοτικών υπαλλήλων του δήμου Φυλής, και όχι στις υποδομές του δήμου»
Εύκολα, πάντως, μπορεί κάποιος να αντιληφθεί την οικονομική πίεση που θα ασκηθεί. Δήμος Φυλής και εργαζόμενοι, που λειτουργούν και πληρώνονται από αυτά τα χρήματα, δεν αποκλείεται να βρεθούν στη μέση μιας δίνης, με άγνωστες προεκτάσεις. Και φαντάζουν ίσως πιο αληθινές από ποτέ, οι επισημάνσεις του Δημήτρη Μπουραίμη ότι ο δήμος πρέπει να μπορεί να εξασφαλίσει έσοδα από το ΧΥΤΑ, στα πλαίσια της αποκατάστασης και μόνο – και αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο αγκάθι.
Κινητικότητα – εργαζόμενοι
Αντιμέτωποι με το πιο αβέβαιο κομμάτι της διαδρομής τους θα βρεθούν οι εργαζόμενοι του δήμου και μαζί τους η νέα διοίκηση, που θα κληθεί να διαχειριστεί το τρίπτυχο: κινητικότητα, έλεγχοι συμβάσεων και οικονομική δυσπραγία.
Η απροθυμία των υπαλλήλων στους δήμους να μετακινηθούν εθελοντικά θα οδηγήσει, με μαθηματική ακρίβεια, την πολιτεία σε υποχρεωτικές μετακινήσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο δήμος Φυλής θεωρείται δήμος με υπεράριθμους υπαλλήλους και, υπό το πρίσμα αυτό, δε μπορεί να θεωρείται τυχαία η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Εσωτερικών Αργύρη Ντινόπουλου ότι ο δήμος Φυλής διαθέτει σήμερα υπερτετραπλάσιους (!) δημοτικούς υπαλλήλους συγκριτικά με άλλους δήμους με ανάλογο πληθυσμό.
Από την άλλη, μερίδιο στα προβλήματα και άρα στη λύση τους, αναμένεται να διεκδικήσουν οι έλεγχοι για τα πλαστά πιστοποιητικά και τις μετατροπές συμβάσεων σε αορίστου χρόνου, που πραγματοποιήθηκαν αφειδώς στο παρελθόν, κυρίως, στον πρώην δήμο Άνω Λιοσίων. ‘Ήδη εντοπίστηκαν και απομακρύνθηκαν τρεις υπάλληλοι με πλαστά απολυτήρια και πτυχία ενώ προβληματισμό προκαλούν οι ελλείψεις δικαιολογητικών σε φακέλους εργαζομένους που μεταπήδησαν «εν μια νυκτί» από τις δημοτικές επιχειρήσεις στο δήμο.
Ανεργία
Είναι το τρίτο αγκάθι και ίσως εκείνο που πονάει περισσότερο. Η υπέρμετρη διόγκωση των αιτημάτων στην Κοινωνική Υπηρεσία για βοήθεια ανθρώπων που έμειναν άνεργοι την προηγούμενη τριετία οδήγησε τη διοίκηση του Δημήτρη Μπουραίμη να αλλάξει τους αρχικούς σχεδιασμούς της. Εκείνο που προείχε ήταν η δημιουργία θέσεων εργασίας, έστω και προσωρινών, και η στήριξη της κοινωνικής πολιτικής, των παιδικών σταθμών και των σχολείων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική ασφυξία των κατοίκων.
Το θέμα της εξασφάλισης εργασίας σε πολίτες εξελίχθηκε άλλωστε και σε Δούρειο Ίππο των εκλογών του Μαΐου, γεγονός με το οποίο, μοιραία, ο δήμος θα βρεθεί ενώπιος ενωπίω.
Σημαντική θέση στο κάδρο των δυσκολιών καταλαμβάνουν, επίσης, οι κατασχέσεις, η τύχη της Μονομετοχικής Εταιρίας η οποία θα πρέπει να τεθεί σε εκκαθάριση, τα ληξιπρόθεσμα χρέη και το θέμα του δημοτικού ραδιοφώνου Ξένιος, για το οποίο ο Χρήστος Παππούς έχει διαβεβαιώσει ότι θα άρει την απόφαση για λύση του και θα το λειτουργήσει ξανά. Και βεβαίως, η απαρέγκλιτη υποχρέωση τακτικής καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων – διότι δε θα μπορεί διαφορετικά να πληρώνεται ούτε η μισθοδοσία. Και όλα αυτά με δεδομένη την κλειστή στρόφιγγα στα οικονομικά που καθιστά απαγορευτική την ομαλή χρηματική ροή του παρελθόντος.
Προς τούτο και το οικονομικό σκέλος αποτελεί το κρισιμότερο κομμάτι της παρούσας διοίκησης. Ένα γόρδιο δεσμό που θα κληθούν να λύσουν ή να κόψουν– με κόστος και χωρίς πισωγυρίσματα – διοίκηση και δημοτικό συμβούλιο…
